Barometr stabilności otoczenia prawnego
w Polsce

(OD WPŁYNIĘCIA DO SEJMU DO PODPISU PREZYDENTA RP; W DNIACH)

W 2020 roku średni czas prac nad ustawą wzrósł do 77 dni. To spowolnienie może jednak wynikać z faktu, że na początku pandemii prace Sejmu zostały utrudnione (przejście na tryb głosowań zdalnych), a zmiana układy politycznego w Senacie sprawiła, że prace nad ustawami wydłużyły się głównie na tym jednym etapie. Gdyby nie powyższe czynniki, prawdopodobnie znowu rekord średniego okresu prac nad ustawą zostałby pobity.Z uwagi na pandemię nie powinno dziwić, że parlament starał się jak najszybciej wprowadzać niezbędne regulacje, jednak ustaw związanych z pandemią i jej skutkami było w 2020 roku tylko 25 ze 135.

(W PROC.)

Pośpiech w tworzenia prawa widoczny jest m.in. w pracach sejmowych komisji. W 2020 roku tylko 13 proc. projektów ustaw przechodziło pełne trzy czytania. To najniższy odsetek co najmniej od dwóch dekad. Kilka lat temu odsetek ten oscylował wokół 20 proc., a 15-20 lat temu wynosił około 50 proc. Te statystyki sugerują, że posłowie w komisjach coraz rzadziej mają możliwość rzetelnego przeanalizowania projektów ustaw. Duża część propozycji zmian prawa opuszcza komisję już po pierwszym czytaniu, a więc w wersji zbliżonej do pierwotnego projektu, a posłowie nie mają możliwości przedyskutowania tych projektów z zapleczem eksperckim.

(W PROC.)

Zanim nowe ustawy trafiają w ręce Prezydenta, pochyla się nad nimi Senat. Jego główną funkcją w Parlamencie jest dogłębne analizowanie wypracowanych przez Sejm ustaw, dlatego często nazywany jest „izbą refleksji”. Jednak w praktyce Senat RP rzadko angażował się w ostatnich latach w analizę projektów ustaw. W 2019 roku senatorowie nie zgłosili poprawek aż do 86 proc. projektów. Jednak sytuacja znacząco zmieniła się pod koniec 2019 roku, kiedy większość w Senacie przejęła opozycja. W w 2020 roku Senat nie zgłosił poprawek już tylko do 40 proc. projektów, co jest najniższym wynikiem co najmniej od 2010 roku.

(W DNIACH)

Przez ostatnią dekadę znacznie skrócił się też średni okres oczekiwania projektu ustawy na podpis Prezydenta RP. Dotychczas Prezydent Andrzej Duda potrzebował na to średnio 10-12 dni (co było i tak krótkim okresem w porównaniu do poprzedników), a w 2020 roku okres ten skrócił się do rekordowych 6 dni. Częściowo wytłumaczeniem jest pandemia. W wielu przypadkach Prezydent podpisywał nowe ustawy jeszcze tego samego dnia, którego je otrzymał. Należy jednak zaznaczyć, że jedynie 25 z 135 ustaw uchwalonych w Polsce w 2020 roku dotyczyło walki z koronawirusem.