Intercyza – czym jest i jak chroni majątek małżonków?

Czym jest intercyza i dlaczego warto znać jej znaczenie?

Pojęcie intercyzy w świetle prawa

Intercyza, zwana również umową majątkową małżeńską, to instytucja prawa rodzinnego, która umożliwia małżonkom (lub przyszłym małżonkom) modyfikację ustawowego ustroju majątkowego obowiązującego w małżeństwie. Domyślnie, w momencie zawarcia małżeństwa, pomiędzy stronami powstaje wspólność majątkowa, obejmująca wszystkie składniki majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa (z wyjątkiem majątku osobistego). Intercyza pozwala natomiast ustalić inne zasady – np. całkowitą rozdzielność majątkową, wspólność rozszerzoną lub ograniczoną.

Podstawą prawną dla zawarcia intercyzy są przepisy zawarte w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w szczególności artykuły 47–54. Umożliwiają one zawarcie umowy między małżonkami, która może obowiązywać zarówno od dnia ślubu, jak i w trakcie trwania małżeństwa, o ile zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego. Intercyza nie jest zatem czymś narzuconym przez prawo – to dobrowolna decyzja stron, służąca dostosowaniu relacji majątkowych do ich potrzeb, wartości i planów życiowych.

Intercyza przed ślubem a po ślubie

W praktyce intercyza może zostać zawarta w dwóch momentach: przed zawarciem związku małżeńskiego (wówczas wchodzi w życie z dniem ślubu) lub już po jego zawarciu – co umożliwia modyfikację dotychczasowych zasad wspólności majątkowej. W każdym z tych przypadków wymagana jest forma aktu notarialnego, co oznacza, że intercyzę można zawrzeć wyłącznie w kancelarii notarialnej, w obecności notariusza.

Zawarcie intercyzy przed ślubem pozwala uniknąć wejścia we wspólność majątkową i od razu rozpocząć małżeństwo w wybranym przez strony ustroju. Jest to rozwiązanie szczególnie popularne wśród osób prowadzących działalność gospodarczą, posiadających już znaczny majątek lub zobowiązania kredytowe. Intercyza zawarta po ślubie wymaga większej ostrożności – przede wszystkim trzeba pamiętać, że działa od dnia jej podpisania, a nie wstecz, co ma znaczenie przy podziale majątku, odpowiedzialności za długi czy planowaniu sukcesji.

Po co zawiera się intercyzę? Najczęstsze motywacje

Choć intercyza wciąż budzi w Polsce kontrowersje, z roku na rok zyskuje na popularności. Jej głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa finansowego i jasnego uregulowania sytuacji majątkowej małżonków. Najczęstsze powody, dla których pary decydują się na intercyzę, to:

• Ochrona majątku osobistego – np. nieruchomości, spadków, firm, oszczędności zgromadzonych przed ślubem.
• Zabezpieczenie przed długami współmałżonka – szczególnie jeśli jedna ze stron prowadzi działalność gospodarczą i narażona jest na ryzyko finansowe.
• Uniknięcie konfliktów w razie rozwodu – jasno określona rozdzielność majątkowa znacznie ułatwia proces rozstania.
• Względy sukcesyjne – zabezpieczenie interesów dzieci z poprzednich związków lub planowana sukcesja przedsiębiorstwa.
• Uregulowanie wkładów w inwestycje – np. wspólny zakup nieruchomości, gdzie jedna strona wnosi większy wkład finansowy.

Co istotne, intercyza nie jest wyłącznie narzędziem ochrony przed negatywnymi skutkami rozwodu. W coraz większym stopniu służy ona jako świadome narzędzie zarządzania majątkiem – zwłaszcza w kontekście prowadzenia firm, inwestycji czy planowania międzypokoleniowego przekazania dóbr.

Co nie podlega intercyzie?

Warto pamiętać, że intercyza – mimo swojej elastyczności – nie pozwala na całkowitą dowolność. Nie można w niej zawrzeć zapisów sprzecznych z ustawą lub zasadami współżycia społecznego. Przykładowo:

• Nie można wyłączyć obowiązku alimentacyjnego.
• Nie można zrzec się dziedziczenia ustawowego za życia (do tego służą inne instrumenty prawne).
• Nie można określać w intercyzie podziału majątku w przyszłości – do tego służy odrębna procedura podziału majątku po ustaniu wspólności.
• Nie można regulować kwestii opieki nad dziećmi, władzy rodzicielskiej czy kontaktów z dzieckiem – intercyza dotyczy wyłącznie relacji majątkowych między małżonkami.

Wszystkie zapisy intercyzy muszą być sformułowane jasno, jednoznacznie i zgodnie z obowiązującym prawem. Dlatego tak ważne jest, by umowę tę przygotować z pomocą notariusza lub – jeszcze lepiej – po wcześniejszej konsultacji z adwokatem lub radcą prawnym.

Czy intercyza jest dowodem braku zaufania?

Jednym z najczęstszych mitów na temat intercyzy jest przekonanie, że jej zawarcie oznacza brak miłości lub zaufania w związku. Tymczasem we współczesnym świecie, szczególnie w kontekście wzrastającej liczby rozwodów, wielości związków partnerskich i złożonych sytuacji majątkowych, intercyza bywa traktowana jako forma wspólnego planowania i odpowiedzialności.

Zawarcie intercyzy to często wyraz dojrzałości, przejrzystości i chęci zabezpieczenia nie tylko siebie, ale również drugiej osoby. W wielu krajach (np. w Niemczech, Francji czy USA) zawieranie umów majątkowych małżeńskich jest normą – nie wyjątkiem.

Warto zmieniać narrację wokół intercyzy z „nie ufam ci” na „chcę, żebyśmy mieli jasność i poczucie bezpieczeństwa, niezależnie od tego, co przyniesie życie”. Taki sposób myślenia pozwala uniknąć wielu późniejszych nieporozumień, szczególnie w przypadku niespodziewanych zdarzeń życiowych, jak choroba, bankructwo, rozwód czy śmierć.

Rodzaje intercyzy i ich wpływ na zarządzanie majątkiem

Rozdzielność majątkowa – najczęściej wybierany wariant

Najbardziej znaną i najczęściej wybieraną formą intercyzy w Polsce jest rozdzielność majątkowa, czyli ustalenie, że każdy z małżonków posiada odrębny majątek, którym samodzielnie zarządza i za który indywidualnie odpowiada. Oznacza to, że wszystko, co małżonek nabywa w czasie trwania małżeństwa – niezależnie od źródła przychodu – stanowi jego wyłączną własność. Analogicznie, tylko on odpowiada za swoje zobowiązania finansowe, a druga strona nie jest obciążana jego ewentualnymi długami.

Taka forma intercyzy zapewnia największą autonomię majątkową. Małżonkowie mogą wspólnie inwestować, kupować nieruchomości czy prowadzić działalność, ale robią to na zasadach określonych umowami cywilnymi – np. poprzez współwłasność ułamkową lub umowę spółki cywilnej. Rozdzielność majątkowa chroni też dorobek jednego małżonka w razie niewypłacalności lub egzekucji komorniczej wobec drugiego.

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – kompromis między niezależnością a sprawiedliwością

Mniej popularnym, ale bardzo ciekawym rozwiązaniem, jest rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Ten model został wprowadzony do polskiego prawa w 2004 roku i zakłada, że każdy z małżonków posiada własny majątek, ale w razie rozwodu lub śmierci drugiego małżonka, ten z mniejszym dorobkiem ma prawo żądać wyrównania różnicy.

To rozwiązanie świetnie sprawdza się w sytuacjach, gdy jedno z małżonków (np. opiekujące się dziećmi) nie pracuje zawodowo lub ma niższe dochody, ale wspiera drugie w budowaniu kariery lub rozwoju majątku. Dzięki tej formule, w razie rozstania nie zostaje z niczym, mimo że formalnie nie miało udziału w majątku drugiej osoby.

Aby skorzystać z tej formy intercyzy, małżonkowie muszą zawrzeć umowę w akcie notarialnym, wskazując wyraźnie, że wybierają ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. W razie sporu, wysokość dorobków ustala sąd, biorąc pod uwagę m.in. zarobki, wkład pracy w gospodarstwo domowe i wychowanie dzieci.

Wspólność rozszerzona – dla małżeństw z silnym poczuciem jedności majątkowej

W przeciwieństwie do rozdzielności, intercyza może również służyć rozszerzeniu wspólności majątkowej na składniki, które normalnie należałyby do majątku osobistego. Małżonkowie mogą zadecydować, że np. darowizny, spadki czy składniki majątku wniesione przed ślubem będą należeć do ich wspólnego majątku.

Tego typu rozwiązanie bywa wykorzystywane, gdy małżonkowie chcą jeszcze silniej zintegrować swoje zasoby finansowe, np. z powodów podatkowych, spadkowych lub organizacyjnych (np. wspólna firma, gospodarstwo rolne). Wspólność rozszerzona może obejmować konkretne składniki majątku, ale zawsze musi być dokładnie opisana w akcie notarialnym.

Taka intercyza wymaga dużego zaufania i wspólnej wizji zarządzania majątkiem. Jest rzadziej stosowana, ale daje duże możliwości kształtowania struktury finansowej rodziny – również w kontekście przyszłych pokoleń.

Ograniczenie wspólności – rzadko stosowany, ale możliwy wariant

W niektórych sytuacjach małżonkowie decydują się na ograniczenie wspólności majątkowej. Oznacza to, że pewne składniki majątku zostają wyłączone z majątku wspólnego i należą do każdego z małżonków oddzielnie. Może to dotyczyć np. dochodów z konkretnej działalności gospodarczej, udziałów w spółkach, nieruchomości lub dzieł autorskich.

Ten typ intercyzy wymaga bardzo precyzyjnego opisu w akcie notarialnym i jest rzadko stosowany ze względu na skomplikowaną naturę takiego ustroju. Sprawdza się jednak w małżeństwach, w których jedno z małżonków prowadzi złożoną działalność gospodarczą lub posiada majątek o dużym znaczeniu strategicznym, który wymaga wyłączenia z majątku wspólnego.

Intercyza a kredyty i zobowiązania finansowe

W kontekście kredytów, leasingów, zobowiązań podatkowych i innych form zadłużenia, intercyza – szczególnie ta ustanawiająca rozdzielność – ma ogromne znaczenie ochronne. Zgodnie z przepisami, jeżeli małżonkowie mają rozdzielność majątkową, to bank lub inny wierzyciel nie może egzekwować długu jednego z nich z majątku drugiego, chyba że ten wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania.

W praktyce banki i instytucje finansowe coraz częściej pytają o intercyzę, zanim zdecydują się udzielić kredytu – np. hipotecznego. Bywa też, że w przypadku rozdzielności majątkowej obie strony muszą zostać stronami umowy kredytowej, jeśli planują wspólne nabycie nieruchomości.

Zawarcie intercyzy może również uprościć rozliczenia podatkowe, zwłaszcza w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej lub wspólnego korzystania z ulg i odpisów. Choć intercyza nie zmienia zasad opodatkowania samodzielnie, to może wpływać na sposób prowadzenia ksiąg, podział zysków i strat oraz odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe.

Intercyza a praktyczne aspekty zawarcia umowy majątkowej

Forma aktu notarialnego jako warunek ważności

Każda intercyza – niezależnie od tego, czy wprowadza rozdzielność, rozszerza wspólność, czy ustanawia wyrównanie dorobków – musi być zawarta w formie aktu notarialnego. To oznacza konieczność wizyty u notariusza, który nie tylko sporządzi odpowiedni dokument, ale również upewni się, że obie strony w pełni rozumieją skutki prawne zawieranej umowy. W praktyce oznacza to też, że intercyza nie może być sporządzona w formie zwykłej pisemnej umowy ani na potrzeby prywatnego porozumienia między małżonkami.

Notariusz może udzielić ogólnych informacji, jednak nie może doradzać stronom w sposób jednostronny – dlatego, jeśli intercyza dotyczy złożonych relacji majątkowych, warto wcześniej zasięgnąć porady prawnika lub doradcy podatkowego. Intercyza staje się skuteczna z dniem jej podpisania, jeśli zawarta jest przed ślubem, a jeśli zostaje podpisana w trakcie trwania małżeństwa, wówczas zaczyna obowiązywać od momentu podpisania (nie działa wstecz).

Koszt zawarcia intercyzy

Koszt zawarcia intercyzy zależy przede wszystkim od cennika kancelarii notarialnej oraz zakresu treści samej umowy. Standardowa intercyza ustanawiająca rozdzielność majątkową to wydatek rzędu 300–600 zł brutto, uwzględniając podatek VAT oraz wypisy aktu notarialnego. Jeśli jednak intercyza zawiera bardziej rozbudowane zapisy – np. obejmuje spis majątku, zasady dziedziczenia, odrębne rozliczenia dochodów z określonych źródeł – notariusz może naliczyć dodatkowe opłaty.

Warto zaznaczyć, że jest to koszt jednorazowy, który potencjalnie pozwala uniknąć wielokrotnie wyższych kosztów w przypadku konfliktu majątkowego, rozwodu czy postępowania egzekucyjnego.

Zmiana lub rozwiązanie intercyzy

Małżonkowie mogą zmienić treść zawartej intercyzy w każdym momencie – oczywiście również w formie aktu notarialnego. Możliwe jest też całkowite rozwiązanie intercyzy, co oznacza powrót do ustawowego ustroju wspólności majątkowej. Zmiana może dotyczyć nie tylko całkowitego przejścia na inny ustrój, ale także doprecyzowania wcześniej zawartych postanowień, np. poprzez wyłączenie niektórych składników majątku z podziału.

Zmiana intercyzy wymaga zgody obu stron. Nie można jednostronnie uchylić lub zmodyfikować tej umowy. W przypadku konfliktu lub braku zgody możliwe jest jedynie wystąpienie do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, ale takie sytuacje są rozpatrywane wyjątkowo i wymagają przekonującego uzasadnienia (np. nadużyć majątkowych, ukrywania dochodów, trwonienia majątku).

Intercyza a rozwód i podział majątku

Jedną z najczęstszych przyczyn zawierania intercyzy jest chęć zabezpieczenia się na wypadek rozwodu. Jeśli małżonkowie zawarli umowę o rozdzielności majątkowej, to w przypadku rozwodu nie dochodzi do sądowego podziału majątku wspólnego, ponieważ formalnie taki majątek nie istnieje. Każdy z małżonków zachowuje to, co posiadał przed ślubem oraz to, co nabył w jego trakcie.

W przypadku intercyzy z wyrównaniem dorobków, sąd może być zaangażowany, by określić wysokość należnego wyrównania, ale nie będzie prowadził klasycznego postępowania o podział majątku wspólnego. To znacząco upraszcza i skraca czas postępowania rozwodowego oraz pozwala uniknąć wielu emocjonalnych sporów.

Jeśli intercyza nie została zawarta, małżonkowie wchodzą w ustrój ustawowej wspólności majątkowej, co oznacza, że dorobek nabyty w czasie trwania małżeństwa – niezależnie od tego, kto zarabiał i jak dużo – będzie dzielony po równo, chyba że sąd postanowi inaczej.

Kiedy warto podpisać intercyzę?

Podjęcie decyzji o zawarciu intercyzy nie powinno być rozpatrywane jako przejaw braku zaufania, lecz jako wyraz świadomego zarządzania finansami i przewidywania możliwych scenariuszy życiowych. Intercyza bywa szczególnie wskazana, gdy:

• jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą i narażone jest na ryzyko finansowe,
• któreś z małżonków ma znaczny majątek przed ślubem (np. nieruchomości, udziały),
• strony zawierają związek małżeński po raz kolejny i chcą uregulować sytuację majątkową wobec dzieci z poprzednich związków,
• małżonkowie chcą zabezpieczyć majątek rodzinny, np. odziedziczony lub otrzymany w darowiźnie.

W dzisiejszych realiach gospodarczych oraz przy dużej aktywności zawodowej i inwestycyjnej coraz więcej par decyduje się na intercyzę, traktując ją nie jako mechanizm zabezpieczenia się przed współmałżonkiem, lecz jako narzędzie rozsądnego planowania finansowego w związku.

Intercyza a skutki podatkowe i spadkowe

Intercyza a rozliczenia z fiskusem

Choć zawarcie intercyzy nie zmienia bezpośrednio zasad opodatkowania dochodów (np. PIT), może znacząco wpłynąć na sposób rozliczania się małżonków, zwłaszcza w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej lub wynajmu nieruchomości. W przypadku wspólności majątkowej zyski z najmu lub działalności mogą być przypisane do obojga małżonków, co w określonych sytuacjach umożliwia optymalizację podatkową poprzez rozdzielenie dochodów i rozliczanie się osobno.

Natomiast w ustroju rozdzielności majątkowej dochody są przypisane wyłącznie temu małżonkowi, który je uzyskał. To upraszcza kwestie podatkowe, ale może też ograniczać możliwości korzystania z ulg (np. ulgi na dzieci, wspólne rozliczenie PIT), jeśli druga strona nie ma własnego dochodu lub nie spełnia wymogów do jego odliczenia. Z tego względu niektóre pary decydują się na intercyzę dopiero w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej przez jednego z małżonków.

W przypadku małżeństw, w których jeden z małżonków jest wspólnikiem w spółce (np. cywilnej, jawnej lub z o.o.), intercyza może zabezpieczyć majątek osobisty drugiego małżonka przed ewentualnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi wynikającymi z niepowodzenia działalności.

Dziedziczenie w przypadku intercyzy

Intercyza nie wpływa bezpośrednio na dziedziczenie ustawowe, ale może pośrednio zmieniać strukturę masy spadkowej. W ustroju wspólności majątkowej, połowa wspólnego majątku przypada żyjącemu małżonkowi, a tylko druga połowa podlega dziedziczeniu. Natomiast w przypadku rozdzielności, do spadku wchodzi wyłącznie majątek zmarłego, co może oznaczać większy udział spadkowy dla dzieci lub innych krewnych.

Zawarcie intercyzy bywa też istotne, jeśli celem małżonków jest zabezpieczenie dziedziczenia majątku przez dzieci z poprzednich związków. W takich sytuacjach intercyza pozwala wyłączyć majątek jednego z małżonków z masy spadkowej drugiego, co eliminuje konflikty i ułatwia realizację zapisów testamentowych.

W przypadku intercyzy z wyrównaniem dorobków, żyjący małżonek może żądać od spadkobierców wyrównania różnicy dorobków, co jest formą zabezpieczenia jego interesów nawet bez bezpośredniego dziedziczenia. Ten mechanizm jest często niedoceniany, ale stanowi jedno z najważniejszych narzędzi ochrony praw małżonka w razie śmierci drugiej strony.

Wpływ intercyzy na darowizny i spadki między małżonkami

Jeśli małżonkowie zawarli intercyzę i np. jeden z nich otrzymuje darowiznę od rodziców, to taki majątek z definicji nie wchodzi do wspólności majątkowej, ale stanowi majątek osobisty. Jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że w ustroju wspólności majątkowej również większość darowizn i spadków – o ile nie są inaczej zapisane – trafiają do majątku osobistego, zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Różnica polega na tym, że bez intercyzy granice między majątkiem osobistym i wspólnym bywają trudniejsze do udowodnienia, np. gdy darowane środki zostały przeznaczone na wspólne potrzeby, remont mieszkania czy spłatę kredytu hipotecznego. W takich sytuacjach w razie rozwodu mogą powstać spory, czy dany składnik wchodzi w skład majątku wspólnego.

Dzięki intercyzie rozdzielającej majątki, każdy z małżonków zarządza darowanymi lub odziedziczonymi środkami samodzielnie i nie musi się obawiać o ewentualne roszczenia przy podziale majątku.

Intercyza a upadłość konsumencka i egzekucja

Intercyza, zwłaszcza wprowadzająca rozdzielność majątkową, może skutecznie ochronić jednego z małżonków przed skutkami upadłości lub egzekucji dotyczącej drugiego. Gdy wierzyciele egzekwują należności, mogą zająć majątek wspólny – o ile taki istnieje. Intercyza wyklucza taką możliwość, ponieważ każdy z małżonków odpowiada wyłącznie swoim majątkiem.

W praktyce oznacza to, że jeśli jeden z małżonków wpadnie w poważne długi lub ogłosi upadłość konsumencką, intercyza może uratować drugiego przed utratą domu, samochodu, oszczędności czy narzędzi pracy. Trzeba jednak pamiętać, że jeśli intercyza została zawarta już po zaciągnięciu zobowiązań, wierzyciel może podważyć jej skuteczność na gruncie przepisów o bezskuteczności czynności prawnej wobec masy upadłości.

Dlatego, jeżeli małżonkowie chcą zawrzeć intercyzę jako element zabezpieczenia się przed długami, powinni to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem, zanim pojawią się pierwsze oznaki niewypłacalności czy zadłużenia.

Znaczenie intercyzy w obrocie gospodarczym

W kontekście prowadzenia działalności gospodarczej, intercyza staje się często niezbędna, by chronić majątek rodzinny i ograniczyć ryzyko utraty środków wspólnych. Umożliwia również uzyskanie wyraźnej separacji między majątkiem osobistym a firmowym, co może być istotne przy pozyskiwaniu inwestora, podziale udziałów, sprzedaży przedsiębiorstwa lub nawet przy podjęciu wspólnych przedsięwzięć z innymi osobami.

Dodatkowo, jeśli firma jednego z małżonków korzysta z kredytów lub leasingu, intercyza może być czynnikiem podnoszącym jego wiarygodność kredytową, ponieważ zabezpiecza przed niekontrolowanym rozszerzeniem odpowiedzialności na współmałżonka. Instytucje finansowe często wymagają wglądu do intercyzy, aby ocenić strukturę majątkową i ryzyko kredytowe wnioskującej osoby.

Ostatecznie, intercyza staje się praktycznym narzędziem zarządzania ryzykiem i planowania finansowego, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Choć jej zawarcie wymaga formalności i pewnej odwagi w rozmowie o pieniądzach, to dla wielu par jest inwestycją w spokój, przejrzystość i bezpieczeństwo na lata.

Intercyza w praktyce – kiedy warto ją zawrzeć i jak wygląda procedura?

Kiedy zawarcie intercyzy ma największy sens?

Choć intercyza może zostać zawarta przez każdą parę planującą małżeństwo lub już będącą w związku małżeńskim, istnieją sytuacje, w których jej podpisanie jest szczególnie zasadne. Do najczęstszych przypadków należą:

• Prowadzenie działalności gospodarczej przez jednego z małżonków – rozdzielność majątkowa zabezpiecza drugą stronę przed ewentualnymi długami firmy.
• Znaczące różnice majątkowe między partnerami – intercyza umożliwia zachowanie niezależności finansowej i zabezpieczenie majątku osobistego.
• Chęć ochrony majątku odziedziczonego lub otrzymanego w darowiźnie – dzięki intercyzie łatwiej jest oddzielić te składniki majątku od wspólnego budżetu.
• Związek z dziećmi z poprzednich relacji – intercyza może ułatwić zabezpieczenie majątku z myślą o dziedziczeniu przez konkretne osoby.
• Plany inwestycyjne lub zakup nieruchomości przez jednego z małżonków – zawarcie intercyzy pozwala wyraźnie określić, kto jest właścicielem danej rzeczy.

W każdej z powyższych sytuacji intercyza nie tylko chroni przed nieprzewidzianymi konsekwencjami prawnymi, ale także porządkuje relacje majątkowe, co wpływa pozytywnie na wzajemne zaufanie i jasność w zakresie odpowiedzialności finansowej.

Zawarcie intercyzy – krok po kroku

Proces zawarcia intercyzy nie jest skomplikowany, ale wymaga spełnienia kilku warunków formalnych. Przede wszystkim intercyza musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, co oznacza konieczność wizyty u notariusza.

Oto kroki niezbędne do zawarcia intercyzy:

1. Wybór rodzaju ustroju majątkowego – małżonkowie mogą zdecydować się na pełną rozdzielność, rozdzielność z wyrównaniem dorobków, rozszerzoną wspólność lub jej ograniczenie.
2. Kontakt z notariuszem – notariusz przygotowuje projekt umowy i wyjaśnia jej skutki prawne. Może też doradzić najkorzystniejsze rozwiązanie w konkretnej sytuacji.
3. Złożenie podpisów w obecności notariusza – obie strony muszą być obecne osobiście i wyrazić zgodę na treść umowy.
4. Pobranie wypisu aktu notarialnego – dokument ten jest podstawą dla wszelkich dalszych działań, np. przy zakupie nieruchomości, rozliczeniach podatkowych czy kredytowych.

Jeśli intercyza zostaje zawarta przed ślubem, zaczyna obowiązywać od dnia zawarcia małżeństwa. W przypadku zawarcia jej w trakcie trwania małżeństwa, obowiązuje od chwili podpisania – z mocą na przyszłość, nie działa wstecz.

Koszty zawarcia intercyzy

Zawarcie intercyzy wiąże się z koniecznością poniesienia opłat notarialnych. Zazwyczaj koszt aktu notarialnego wynosi:

• ok. 400–600 zł netto za samą czynność,
• + VAT (23%),
• + opłaty za wypisy (zwykle od 6 do 20 zł za stronę).

W niektórych kancelariach istnieje możliwość wcześniejszego uzyskania wyceny, zwłaszcza jeśli intercyza zawiera dodatkowe postanowienia indywidualne.

Choć koszt ten może wydawać się wysoki, warto pamiętać, że jest to jednorazowy wydatek, który może ochronić małżonków przed znacznie większymi stratami finansowymi w przyszłości – w przypadku rozwodu, upadłości czy roszczeń wierzycieli.

Czy intercyzę można zmienić lub rozwiązać?

Tak – intercyza nie musi być zawarta raz na zawsze. Małżonkowie mogą ją zmieniać lub rozwiązywać, również w formie aktu notarialnego. Najczęstsze sytuacje, w których dochodzi do modyfikacji intercyzy, to:

• chęć przywrócenia wspólności majątkowej, np. po ustabilizowaniu sytuacji finansowej,
• zmiana ustroju z rozdzielności na rozdzielność z wyrównaniem dorobków,
• dodanie zapisów chroniących określone składniki majątku lub regulujących zasady dziedziczenia.

Ważne jest jednak, by każda zmiana była dokonana za obopólną zgodą i notarialnie, ponieważ tylko wtedy ma pełną moc prawną.

Czy intercyza równa się brak zaufania?

To pytanie pojawia się często w debacie publicznej. W rzeczywistości zawarcie intercyzy nie powinno być traktowane jako oznaka nieufności, lecz jako wyraz dojrzałości i wspólnego planowania przyszłości. Intercyza nie zastępuje relacji partnerskiej, lecz ją uzupełnia – tworzy jasne ramy finansowe, które mogą zapobiec wielu konfliktom w przyszłości.

W nowoczesnych związkach intercyza traktowana jest coraz częściej jako element planowania majątkowego, podobnie jak umowy handlowe czy testamenty. Małżonkowie, którzy rozmawiają otwarcie o finansach, częściej tworzą stabilne i trwałe relacje, bo wiedzą, że każda strona zachowuje swoją niezależność, ale też działa w oparciu o jasno określone zasady.

Z tego względu intercyza powinna być postrzegana nie jako zagrożenie dla małżeństwa, lecz jako narzędzie dialogu i ochrony, dostosowane do realiów XXI wieku.

FAQ intercyza – najczęstsze pytania

Czym dokładnie jest intercyza?

Intercyza to umowa majątkowa małżeńska zawierana między małżonkami (lub przyszłymi małżonkami), która zmienia ustawowy ustrój wspólności majątkowej. Może wprowadzać rozdzielność majątkową, rozszerzoną wspólność lub inne formy zarządzania majątkiem.

Czy intercyzę można zawrzeć po ślubie?

Tak, intercyzę można zawrzeć zarówno przed zawarciem małżeństwa, jak i w dowolnym momencie jego trwania. Każda zmiana wymaga formy aktu notarialnego.

Czy intercyza chroni przed długami współmałżonka?

Tak, intercyza ustanawiająca rozdzielność majątkową sprawia, że jeden z małżonków nie odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania finansowe drugiego, chyba że poręczy je lub wyrazi zgodę.

Ile kosztuje zawarcie intercyzy u notariusza?

Standardowy koszt intercyzy w formie aktu notarialnego wynosi ok. 400–600 zł, w zależności od regionu i kancelarii. Do tego mogą dojść koszty odpisów i VAT.

Czy intercyza wpływa na dziedziczenie?

Nie, intercyza nie wpływa na dziedziczenie ustawowe ani testamentowe. Reguluje jedynie kwestie majątku za życia małżonków, a nie ich prawa spadkowe.