Ustawa o dostępie do informacji publicznej – kto, kiedy i jak może żądać informacji od instytucji publicznych?

Czym jest informacja publiczna i kto może o nią wnioskować?

Źródła prawa i konstytucyjne fundamenty jawności

Informacja publiczna w polskim systemie prawnym jest kategorią wywodzącą się bezpośrednio z art. 61 Konstytucji RP, który przyznaje każdemu prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Ustrojowe prawo do informacji zostało doprecyzowane przez ustawę z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, stanowiącą szczegółowy „kodeks jawności” dla wszystkich podmiotów administrujących sprawami publicznymi. Uzupełnienia i rozwinięcia tych zasad znajdziemy ponadto w:

• ustawie – Prawo prasowe, gwarantującej dziennikarzom prawo do materiałów urzędowych,
• ustawie o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, która reguluje komercyjne użycie danych z administracji,
• licznych rozporządzeniach określających techniczne standardy publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP).

Konstytucyjne zakorzenienie jawności sprawia, że dominuje zasada maksymalnego dostępu – wyjątki powinny być interpretowane wąsko, a ciężar uzasadnienia odmowy spoczywa zawsze na podmiocie zobowiązanym.

Definicja informacji publicznej i jej szeroki zakres

Ustawa posługuje się formułą otwartą: informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, bez względu na nośnik, formę czy sposób utrwalenia. Zakres pojęcia jest niezwykle szeroki i obejmuje:

• dokumenty urzędowe (uchwały, decyzje, protokoły, umowy, faktury),
• dane statystyczne i analityczne wytworzone przez urząd lub na jego zlecenie,
• nagrania audio i wideo z posiedzeń organów kolegialnych działających jawnie,
• korespondencję urzędową, jeżeli dotyczy wykonywania zadań publicznych,
• informacje o wydatkowaniu środków publicznych – nawet w formie zbiorczych raportów bankowych,
• dokumentację projektową realizowanych inwestycji,
• wynagrodzenia i nagrody osób pełniących funkcje publiczne,
• dane z rejestrów i ewidencji, o ile nie wchodzą w zakres chronionej tajemnicy.

W praktyce oznacza to, że żądanie może dotyczyć niemal wszystkiego, co powstaje w urzędzie, z wyjątkiem informacji objętych prawnie chronionymi tajemnicami (np. tajemnica przedsiębiorcy, ochrona danych osobowych, tajemnica skarbowa, informacje niejawne).

Podmioty zobowiązane do udostępnienia informacji

Ustawowy krąg podmiotów jest równie rozległy. Do udostępniania informacji publicznej zobowiązane są nie tylko organy władzy publicznej, ale również:

• wszystkie jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa),
• państwowe i samorządowe osoby prawne (np. spółki komunalne, uczelnie publiczne, Lasy Państwowe),
• podmioty prywatne, o ile dysponują majątkiem publicznym lub wykonują zadania publiczne na podstawie umów cywilnych, koncesji czy dotacji (np. NGO realizujące zadania zlecone, prywatne podmioty prowadzące szpitale powiatowe, operatorzy infrastruktury drogowej w formule PPP),
• organy samorządów zawodowych, izby gospodarcze, partie polityczne i związki zawodowe – w zakresie, w jakim korzystają z finansowania publicznego bądź realizują zadania ustawowe.

W efekcie pojęcie „instytucji publicznej” jest interpretowane funkcjonalnie: liczy się udział środków publicznych lub wykonywanie władczych zadań, nie formalny status własności.

Krąg uprawnionych wnioskodawców – jawność dla każdego

Ogromnym atutem polskiej regulacji jest zasada powszechności podmiotowej: uprawnionym do żądania informacji jest każdy, niezależnie od:

• obywatelstwa (prawo przysługuje także cudzoziemcom),
• wieku (brak wymogu pełnoletniości),
• posiadania interesu prawnego (nie trzeba wykazywać, że informacja jest potrzebna do dokonania czynności prawnej),
• celu wykorzystania informacji (ustawa nie pyta, czy wnioskodawca jest dziennikarzem, badaczem czy osobą prywatną).

Wniosek może być anonimowy i nie wymaga uzasadnienia – urząd nie ma prawa żądać wyjaśnień, „po co” czy „dlaczego” dana informacja jest potrzebna. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy wnioskodawca prosi o przetworzoną informację publiczną (tj. analizę lub zestawienie, którego urząd nie posiada wprost) – wtedy podmiot może zażądać wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego.

Formy złożenia wniosku i brak formalizmu

Ustawa wprowadza minimalny formalizm: wniosek można złożyć pisemnie, ustnie, telefonicznie, e-mailem, faksem czy przez ePUAP. Wystarczy, że z treści wynika:

1. tożsamość lub sposób kontaktu – choć nie jest obligatoryjny, ułatwia odbiór odpowiedzi (anonimowy e-mail jest akceptowany),
2. jakiej informacji dotyczy żądanie – określenie przedmiotu na tyle precyzyjnie, by organ mógł ją odszukać.

Nie jest potrzebny podpis kwalifikowany, pieczęć, numer dowodu; nie istnieje też urzędowy formularz – sam e-mail z prośbą o „kopie faktur za usługi prawne z 2024 r.” jest poprawnym wnioskiem.

Dostęp „z urzędu” – rola Biuletynu Informacji Publicznej

Kluczowym narzędziem praktycznej jawności jest Biuletyn Informacji Publicznej, w którym podmioty zobowiązane powinny publikować podstawowe dane bez potrzeby składania wniosku. Zgodnie z art. 8 ustawy każda instytucja tworzy własną stronę BIP i zamieszcza w niej co najmniej:

• status prawny, strukturę organizacyjną, kompetencje,
• dane teleadresowe,
• majątek i budżet,
• informacje o stanie przyjmowanych spraw,
• treść aktów prawnych oraz projektów aktów,
• ogłoszenia o naborach do pracy, przetargach i zamówieniach publicznych,
• wyniki kontroli, programy i strategie rozwoju.

Dzięki temu wniosek staje się narzędziem uzupełniającym, a nie pierwszoplanowym. Jeżeli urząd uchyla się od obowiązków publikacyjnych, wnioskodawca ma prawo zażądać informacji drogą wnioskową, a sądy administracyjne często podkreślają, że brak publikacji w BIP nie może ograniczać prawa do informacji.

Przykłady zakresu informacji podlegających udostępnieniu

h3 Definicje praktyczne i ilustracje orzecznicze

• Umowy cywilnoprawne i faktury: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że gmina ma obowiązek ujawnić pełną treść umowy z kancelarią prawną, łącznie z wynagrodzeniem i zakresem zlecenia.
• Nagrania z kamer miejskiego monitoringu: jeśli służą dokumentowaniu interwencji straży miejskiej, stanowią informację publiczną; odmówić można jedynie ze względu na ochronę prywatności osób nagranych.
• Raporty z testów bezpieczeństwa sieci w spółce skarbu państwa: jawne w zakresie, w jakim nie zagrażają bezpieczeństwu publicznemu (orzeczenie NSA z 2022 r.).
• Kopie korespondencji e-mailowej burmistrza z przedsiębiorcą: jawne, o ile dotyczą spraw publicznych i nie naruszają tajemnicy handlowej.

Te przykłady pokazują, że linia orzecznicza konsekwentnie rozszerza pojęcie informacji publicznej, a odmowa wymaga solidnego uzasadnienia w oparciu o konkretną podstawę prawną (np. ustawę o ochronie informacji niejawnych).

Wyłączenia jawności – tajemnice prawnie chronione

Prawo do informacji nie jest absolutne; podmiot zobowiązany może odmówić lub ograniczyć udostępnienie danych, gdy zachodzi:

• tajemnica państwowa lub służbowa (informacje niejawne),
• tajemnica przedsiębiorcy (know-how, strategie handlowe),
• tajemnica skarbowa (indywidualne dane podatkowe),
• tajemnica statystyczna (dane identyfikujące podmiot badania statystycznego),
• ochrona danych osobowych osób trzecich,
• prywatność osób fizycznych (np. adres zamieszkania urzędnika).

Odmowa musi przybrać formę decyzji administracyjnej z przywołaniem konkretnych przepisów (art., ustawa, punkt). Decyzja jest zaskarżalna do wojewódzkiego sądu administracyjnego w trybie skargi na akt administracyjny.

Znaczenie praktyczne jawności dla społeczeństwa obywatelskiego

Dostęp do informacji publicznej jest fundamentem:

• kontroli społecznej nad wydatkowaniem pieniędzy podatników,
• walki z korupcją i klientelizmem,
• transparentności procesów decyzyjnych,
• wolności prasy i jakości debaty publicznej,
• inwestycji i innowacji, bo udostępnione dane mogą posłużyć do tworzenia analiz, aplikacji, usług (open data).

Bez znajomości reguł z ustawy obywatel nie jest w stanie efektywnie egzekwować swoich praw, a urzędnik – bronić się przed zarzutem bezczynności. Dlatego rozumienie definicji informacji publicznej, kręgu uprawnionych i zobowiązanych oraz zasad wnioskowania to kluczowy pierwszy krok do świadomego korzystania z przywilejów demokracji.

Jak skutecznie złożyć wniosek o udostępnienie informacji publicznej?

Brak obowiązku uzasadnienia – kluczowa zasada dostępności

Jedną z fundamentalnych cech wniosku o udostępnienie informacji publicznej jest jego pełna dostępność i brak wymogu uzasadnienia celu. W odróżnieniu od innych postępowań administracyjnych, obywatel nie musi wskazywać, dlaczego i do czego potrzebuje konkretnej informacji. Ta zasada wynika bezpośrednio z ustawy o dostępie do informacji publicznej i została wielokrotnie potwierdzona przez orzecznictwo sądów administracyjnych, które podkreślają, że:

• nie wolno żądać od wnioskodawcy wyjaśnienia powodów żądania,
• instytucje nie mają prawa odmawiać odpowiedzi z powodu „braku interesu prawnego”,
• cel wykorzystania informacji nie ma znaczenia dla obowiązku jej udostępnienia.

W praktyce oznacza to, że każdy obywatel może zapytać o każdy aspekt działania instytucji publicznej, nie obawiając się, że zostanie oceniony lub zignorowany ze względu na „błahy” lub niewygodny temat.

Formy składania wniosku – pełna elastyczność proceduralna

Ustawa zapewnia maksymalną prostotę proceduralną – wniosek może być złożony:

• ustnie – np. osobiście w sekretariacie,
• pisemnie – np. listownie lub na miejscu,
• przez e-mail,
• za pomocą ePUAP lub systemu SEKAP,
• telefonicznie, o ile urząd potwierdzi sposób dokumentacji takiego zgłoszenia.

Nie obowiązuje żaden urzędowy formularz, a treść wniosku może być zwięzła, byle zawierała minimum informacji:

• kto (opcjonalnie) występuje z żądaniem,
• czego dotyczy informacja – np. „proszę o kopię umowy z firmą X zawartej w 2023 r.”,
• w jakiej formie wnioskodawca chce otrzymać odpowiedź – np. e-mailem, listownie, do wglądu w siedzibie urzędu.

Brak podpisu, danych osobowych czy numeru PESEL nie jest podstawą do odrzucenia wniosku. Organ ma obowiązek potraktować nawet anonimowy e-mail jako pełnoprawne żądanie i ustosunkować się do niego w ustawowym terminie.

Terminy odpowiedzi – 14 dni, 2 miesiące i wyjątki

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, informacja powinna zostać udostępniona bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Wyjątkowo, jeśli:

• informacja nie może być udostępniona w tym terminie,
• wymaga przetworzenia danych, zebrania materiałów lub konsultacji z innymi jednostkami,

termin ten może zostać wydłużony do 2 miesięcy, ale tylko pod warunkiem, że:

• wnioskodawca zostanie powiadomiony o przyczynie opóźnienia,
• urząd określi nowy termin realizacji wniosku.

Niedochowanie tego obowiązku powoduje tzw. bezczynność organu, która może być zaskarżona do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA) – sądy często orzekają wtedy na korzyść wnioskodawcy, nakazując niezwłoczne udostępnienie informacji oraz obciążając instytucję kosztami postępowania.

Informacja przetworzona – kiedy trzeba wykazać interes publiczny?

W art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy pojawia się pojęcie informacji przetworzonej. Dotyczy ono przypadków, gdy:

• urząd nie dysponuje gotowym dokumentem,
• trzeba dokonać analizy, zestawienia lub opracowania,
• prośba wymaga znacznego zaangażowania zasobów instytucji.

W takich sytuacjach instytucja może zażądać od wnioskodawcy wykazania, że przetworzenie informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Co ważne:

• urząd nie może samodzielnie zakwalifikować każdego żądania jako „przetworzonego”,
• nie może automatycznie odmawiać informacji, powołując się na czasochłonność jej przygotowania,
• interes publiczny może dotyczyć np. jawności wydatków, przeciwdziałania korupcji, analizy efektywności działania samorządu.

Ostateczna ocena tego, czy interes publiczny zachodzi, należy do sądu administracyjnego, nie urzędu. Dlatego warto przygotować krótkie uzasadnienie – np.: „Analiza tej informacji służy ocenie transparentności wydatków publicznych w skali gminy”.

Sposób udostępnienia informacji – elastyczność i obowiązek dialogu

Ustawa przewiduje kilka sposobów realizacji wniosku:

• przekazanie informacji pisemnie lub elektronicznie,
• umożliwienie zapoznania się z dokumentami w siedzibie instytucji,
• sporządzenie kopii dokumentów lub danych na nośniku wskazanym przez wnioskodawcę,
• udostępnienie danych w BIP – tylko jeśli są już tam opublikowane i wskazano dokładny link.

Jeśli realizacja wniosku wymaga znacznych nakładów – np. skanowania dziesiątek stron dokumentów – urząd może zażądać zwrotu kosztów materiałowych, np. opłaty za kopie, płytę CD, nośnik USB. Opłata taka:

• musi być uzasadniona,
• nie może mieć charakteru zaporowego,
• nie może dotyczyć samego prawa dostępu do informacji – prawo to jest bezpłatne z definicji.

Instytucja ma również obowiązek porozumienia się z wnioskodawcą, jeżeli forma żądania jest niejasna lub niemożliwa do realizacji – np. prośba o „nagranie z monitoringu z 10 różnych kamer z okresu 2 lat” może zostać zawężona w dialogu z obywatelem.

Kiedy informacja powinna być udostępniona „z urzędu”?

Ustawa nakłada na podmioty publiczne obowiązek samodzielnego publikowania informacji, bez oczekiwania na wniosek, tzw. udostępnianie informacji „z urzędu”. Główne narzędzie to:

• Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) – dostępny online, z jednolitym interfejsem graficznym,
• tablice ogłoszeń w siedzibach urzędów,
• rejestry i ewidencje dostępne dla obywatela (np. rejestr umów, wykaz nieruchomości, lista projektów uchwał).

W BIP powinny znaleźć się m.in.:

• akty prawa miejscowego,
• statuty, regulaminy, zarządzenia,
• dane o strukturze organizacyjnej,
• informacje o majątku, wynagrodzeniach i umowach,
• ogłoszenia o naborach i konkursach,
• wyniki kontroli, audytów, ocen efektywności.

Jeśli informacja nie jest w BIP, obywatel ma prawo żądać jej na piśmie lub e-mailem. Odmowa odpowiedzi z powołaniem się na „brak obowiązku” publikacji w BIP jest bezprawna – instytucja musi udzielić informacji lub formalnie odmówić, wydając decyzję administracyjną.

Najczęstsze błędy wnioskodawców i jak ich uniknąć

W praktyce wiele wniosków nie jest realizowanych nie dlatego, że instytucja działa w złej wierze, ale z powodu niewłaściwego sformułowania żądania. Typowe błędy to:

• zbyt ogólne pytania – np. „Proszę o wszystkie dokumenty z ostatnich 10 lat dotyczące inwestycji”,
• wnioski przypominające zapytania o opinię – „Dlaczego urząd podpisał taką umowę?”,
• prośby o komentarze, analizy, interpretacje – nie są one informacją publiczną.

Aby wniosek był skuteczny, warto:

• konkretnie określić przedmiot – np. „kopia umowy nr 24/2023 z firmą X dotycząca remontu budynku szkoły”,
• unikać pytań otwartych i opinii,
• sformułować prośbę w języku neutralnym – nie wyrażać emocji, zarzutów, poglądów.

To zwiększa szansę na szybkie i pozytywne rozpatrzenie. Jeśli jednak instytucja nie reaguje lub odpowiada niepełnie, obywatel zawsze może skorzystać z mechanizmów prawnych, które zostaną opisane w kolejnej części artykułu.

Odmowa, bezczynność, skarga do sądu – co zrobić, gdy nie dostaniemy odpowiedzi?

Co grozi instytucji za brak odpowiedzi?

Brak odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni, bez zawiadomienia o przedłużeniu terminu, stanowi bezczynność organu. To sytuacja, w której:

• wnioskodawca nie otrzymuje żadnej reakcji,
• urząd nie informuje o powodach opóźnienia,
• nie podejmuje żadnych kroków w celu udostępnienia lub odmowy.

Taka bezczynność jest naruszeniem prawa do informacji publicznej, a jej konsekwencje mogą być poważne:

• skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA),
• obowiązek udzielenia odpowiedzi w wyniku wyroku,
• koszty sądowe po stronie urzędu,
• w przypadkach rażących: zawiadomienie do prokuratury o niedopełnieniu obowiązków służbowych.

Warto pamiętać, że sąd nie rozstrzyga treści odpowiedzi, ale ocenia, czy odpowiedź została udzielona i czy była zgodna z prawem.

Jak napisać skargę do sądu administracyjnego?

Gdy minie ustawowy termin, a urząd nie udzieli odpowiedzi, wnioskodawca ma prawo skierować skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Skarga jest prosta – nie wymaga adwokata i nie podlega opłacie sądowej. Powinna zawierać:

• nazwę organu, którego działanie zaskarżamy,
• datę złożenia wniosku o informację,
• opis sytuacji – brak odpowiedzi lub błędna odmowa,
• żądanie zobowiązania organu do rozpatrzenia wniosku lub wydania decyzji,
• adres kontaktowy skarżącego,
• załącznik: kopia pierwotnego wniosku.

Skargę kierujemy do WSA właściwego miejscowo dla siedziby urzędu (np. dla Warszawy – WSA w Warszawie), ale za pośrednictwem tego właśnie urzędu, który powinien w ciągu 30 dni przesłać ją do sądu wraz z aktami sprawy.

Jeśli organ mimo to nie przekaże skargi, wnioskodawca może skierować ją bezpośrednio do sądu z wyjaśnieniem sytuacji – sąd przyjmie skargę i pouczy urząd o obowiązku działania.

Co, jeśli urząd odmawia udostępnienia informacji?

Odmowa dostępu do informacji publicznej musi mieć formę decyzji administracyjnej, zgodnie z art. 16 ustawy. Oznacza to, że:

• urząd musi wskazać konkretną podstawę prawną,
• uzasadnić, dlaczego nie udostępnia informacji,
• pouczyć o prawie wniesienia odwołania lub skargi do WSA.

Brak decyzji administracyjnej – np. lakoniczne pismo „nie udostępniamy z uwagi na ochronę danych” – nie spełnia wymogów formalnych i również może zostać zaskarżone jako bezczynność lub niewłaściwa forma działania.

Skargę na decyzję administracyjną wnosi się bezpośrednio do sądu, w terminie 30 dni od jej doręczenia. Można zażądać:

• uchylenia decyzji,
• zobowiązania organu do udostępnienia informacji,
• zasądzenia kosztów postępowania.

Sąd bada wtedy legalność i proporcjonalność odmowy, a jeśli uzna, że informacja powinna zostać udostępniona, nakazuje jej przekazanie w określonym terminie.

Czy można pociągnąć urzędnika do odpowiedzialności?

Tak – choć rzadko stosowane, przepisy karne przewidują odpowiedzialność za naruszenie prawa do informacji. Art. 23 ustawy stanowi, że:

Kto, wbrew obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Postępowania karne w takich sprawach są prowadzone na wniosek pokrzywdzonego, zwykle po wyczerpaniu drogi administracyjnej i uzyskaniu wyroku sądu administracyjnego, który potwierdza naruszenie prawa.

W niektórych przypadkach (np. rażąca bezczynność w wielu sprawach, uporczywe łamanie prawa) możliwe jest też zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury. Z tego mechanizmu korzystają m.in. organizacje strażnicze i watchdogi, które monitorują działania instytucji publicznych.

Przykłady spraw wygranych przez obywateli

Orzecznictwo sądów administracyjnych pokazuje, że prawa obywateli do informacji są realnie egzekwowalne, a urzędy coraz częściej muszą ponosić konsekwencje swoich działań (lub ich braku). Oto kilka przykładów:

• WSA w Gdańsku (sygn. akt II SAB/Gd 67/23): gmina nie odpowiedziała na wniosek o przesłanie kopii faktur z wynagrodzeniami burmistrza. Sąd uznał bezczynność, nakazał odpowiedź i zasądził zwrot kosztów postępowania.
• NSA (sygn. akt I OSK 2147/21): uniwersytet odmówił udostępnienia umowy z wykładowcą, powołując się na ochronę danych osobowych. Sąd uznał, że dane o wynagrodzeniu osób pełniących funkcje publiczne powinny być jawne.
• WSA w Warszawie (sygn. akt II SA/Wa 2161/20): ministerstwo nie udostępniło korespondencji z koncernem energetycznym. Sąd uznał, że treść negocjacji dotyczących polityki energetycznej to informacja publiczna.
• WSA w Poznaniu (sygn. akt II SAB/Po 9/22): gmina nie publikowała uchwał rady miejskiej w BIP. Skarga fundacji została uwzględniona – sąd stwierdził zaniechanie obowiązku informacyjnego.

Każdy z tych przypadków pokazuje, że prawo do informacji działa i że obywatel, nawet działając samodzielnie, ma realne narzędzia prawne do wyegzekwowania jawności.

Wspierające organizacje i narzędzia online

Dla osób, które chcą korzystać z prawa do informacji, ale obawiają się formalności, istnieje wiele przydatnych narzędzi i organizacji pomocowych. Wśród najważniejszych warto wymienić:

• Sieć Obywatelska Watchdog Polska (siecobywatelska.pl) – oferuje wzory wniosków, porady prawne, pomoc w pisaniu skarg,
• Serwis SprawdzamyJakJest.pl – umożliwia szybkie wysyłanie wniosków online,
• Bazy orzecznictwa WSA i NSA (orzeczenia.nsa.gov.pl) – pozwalają sprawdzić, jak sądy oceniają konkretne sytuacje,
• BIP instytucji lokalnych i ogólnokrajowych – dostępne pod adresem bip.gov.pl.

Korzystanie z tych narzędzi znacznie ułatwia pisanie skutecznych wniosków, unikanie błędów formalnych oraz egzekwowanie jawności w praktyce.

Dlaczego warto korzystać z prawa do informacji?

Jawność działań instytucji publicznych to podstawa demokracji, ale także praktyczne narzędzie obywatelskie. Dzięki prawu do informacji możemy:

• kontrolować wydatki i decyzje lokalnych władz,
• weryfikować działania szkół, urzędów, spółek komunalnych,
• przeciwdziałać nieprawidłowościom i nadużyciom,
• angażować się w sprawy wspólnoty lokalnej,
• gromadzić dane potrzebne do dziennikarstwa, badań, analiz czy działalności społecznej.

Złożenie prostego wniosku może uruchomić reakcję łańcuchową zmian – od zmiany praktyki urzędu, przez publikację danych, aż po nowe standardy przejrzystości w całym kraju. Dlatego warto znać swoje prawa i nie wahać się z nich korzystać.

FAQ ustawa o dostępie do informacji publicznej

Czym jest informacja publiczna?

Informacja publiczna to każda informacja o sprawach publicznych, np. o działalności organów władzy, ich decyzjach, wydatkach czy umowach. Może to być dokument, nagranie, protokół lub inna forma danych wytworzonych przez podmiot publiczny.

Kto może złożyć wniosek o udostępnienie informacji publicznej?

Każdy – obywatel, cudzoziemiec, organizacja pozarządowa czy firma. Nie trzeba wykazywać interesu prawnego ani faktycznego. Wniosek może być anonimowy i nie musi zawierać uzasadnienia.

W jakim terminie instytucja musi odpowiedzieć?

Zasadniczo odpowiedź powinna być udzielona w ciągu 14 dni od złożenia wniosku. W wyjątkowych przypadkach – np. gdy informacja jest skomplikowana – termin ten może zostać przedłużony do 2 miesięcy, o czym wnioskodawca musi być poinformowany.

W jakiej formie można złożyć wniosek o informację publiczną?

Wniosek można złożyć pisemnie, e-mailem, ustnie lub przez elektroniczną skrzynkę podawczą. Nie ma specjalnego formularza – liczy się treść, z której jasno wynika, czego dotyczy prośba.

Co zrobić, gdy urząd odmawia udostępnienia informacji?

Można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Jeżeli urząd nie odpowie w terminie, mamy do czynienia z bezczynnością, która również może być zaskarżona. W praktyce sądy często przyznają rację obywatelom.